مشکلات املا و عوامل موثر برای رفع آن در بین کودکان

مشکلات املا در کودکان و رفع آن

اختلال یادگیری و مشکلات املا نوشتن یکی از مشکلات اساسی در بین کودکان است. خلاقیت و تفکر واگرا در درس املا جایی ندارد،

تنها چیزی که در این درس مهم است الگو و ترتیب قرار گرفتن حروف الفبا است.

باید گفت سختی و مشکلات املا در این است که تشابه حرف به حرفی بین صدای گفتاری و شکل نوشتاری آن وجود ندارد.

املای کلمات برای همه ی افراد ساده و راحت نیست.

این مطلب بدان معناست که کسانی که دچار اختلال در یادگیری نیستند نیز با درس املا ممکن است مشکل داشته باشند.

چرا که هجی کردن و نوشتن درست واژه ها با الگوی مشخص سخت تر از خواندن کلمات خواهد بود.

در خواندن مطالب ممکن است نشانه ها، آواها و تحلیل های ساختاری و ظاهر کلمات به خواننده مطالب کمک کند تا به راحتی بخواند.

اما در املا هیچ سر نخی برای شخص وجود ندارد که بتواند به راحتی کلمه را بنویسد.

حتی گاهی ممکن است افراد با خواندن کلمات و واژه ها هیچ مشکلی نداشته باشند اما در نوشتن همان کلمات دچار اشکال باشند.

کودکان و افراد ناتوان در یادگیری برای اینکه بتوانند به یک پیشرفت خوب در درس املا برسند و مشکلات املای خود را برطرف کنند باید چندین مرحله را پشت سر بگذارند.

برطرف شدن مشکلات املا

سرعت پیشرفت و برطرف شدن مشکلات املا، در بین کودکان دچار اختلالات یادگیری متفاوت خواهد بود.

این امر با توانایی هجی کردن آن ها ارتباط مستقیمی خواهد داشت.

اما آنچه که مسلم است این است که همه ی این کودکان، مشکلات املا را با ترتیب خاصی طی می کنند تا به پیشرفت خوبی در این درس برسند.

یکی دیگر از مشکلات مربوط به مشکلات املا در کوکان ، حساسیت شنیداری هست که در سایت قاصدک دانش مفصلا به آن پرداختیم.

مراحل پیشرفت در افراد:

در مرحله ی نخست، که مربوط به سن 1 تا 7 سالگی کودکان است تشخیص تصاویر برای آنها امکان پذیر است.

در این مرحله نقاشی می کشند و نقاشی آنها خط خطی است. در این سن کودکان در حال یادگیری اند و با استفاده کردن از حروف الفبا کم کم یاد می گیرند.

مرحله ی دوم استفاده از حروف است این مرحله در سن 5 تا 9 سالگی منجر به استفاده از تصاویر واجی می شود،

اما اطلاعات و دانش کودکان در این زمینه زیاد نیست. در این سن املاهایی به صورت ابداعی در ذهن آنها تداعی می شود.

در مرحله ی سوم تلاش بر نوشتن الگوهای نوشتاری است و افراد با سن 6 تا 12 سال از حروف صدا دار کمک می گیرند تا بتوانند به خوبی بنویسند.

مرحله ی چهار: دانش آموزان با سن 8 تا 18 ساله در مورد املای واژه های چند هجایی اشکالاتی دارند و مشکلات املا برای قواعد هنجار گریز به خوبی دیده می شود.

مثلا واژه های خوانندگان یا نویسندگان به اشتباه ممکن است خواننده گان و نویسنده گان نوشته شوند.

مرحله ی پنجم در این مرحله شخص به خوبی متوجه می شود که املای ابداعی غلط بوده و باید به استثناء ها دقت داشته باشند.

برای پیشرفت در این مرحله باید از منابع علمی بهره برد.

برای نوشتن صحیح واژه ها و دیکته ی درست حروف، توانایی ها نیز متفاوت اند.

کودکانی که دچار مشکلات املا هستند واج های کلمات گفتاری را به خوبی تشخیص نمی دهند، پس نمی توانند انطباق صدا را با نوشتار انجام دهند.

گروهی از کسانی که مشکلات املا دارند با اولین حرف واژه مشکل دارند یا برخی دیگر در هنگام دیکته ی کلمات با اتصال آواها مشکل داشته و از تحلیل کلمات عاجزند.

ممکن است افراد در تجسم ذهنی واژه ها ناتوان باشند همه ی این موارد منجر به ایجاد مشکلات املا می شود.

دانش آموزی می تواند املای خوبی داشته باشد که در ابتدا تجسم ذهنی از آن کلمه را داشته باشد.

مشکلات املا زمانی در شخص از بین خواهد رفت که بتواند واژه را در ذهن خود به خوبی تجسم کند و سپس آن را روی کاغذ بیاورد.

دیکته برای افرادی که قادر به رعایت ترتیب حروف به کار رفته در واژه ها را ندارند درسی بسیار سخت خواهد بود.

ممکن است مشکلات املا برای کسانی که حافظه ی شنیداری ضعیفی دارند نیز رخ دهد.

به افرادی که دچار این مشکلات اند توصیه می شود که حافظه ی شنیداری و حافظه ی دیداری خود را به خوبی تقویت کنند تا در این درس موفق باشند.

راههای مفید و موثر برای تقویت حافظه دیداری در افراد دارای مشکلات املا:

در این قسمت به شما خواهیم گفت که چقدر تقویت حافظه دیداری می تواند در رفع مشکلات املای کودکان یا دانش آموزان موثر باشد.

1- در روش نخست از اشیا اطراف خود استفاده کنید. چند شی را به کودک نشان داده و بعد آنرا از دید کودک محو کنید.

حال از او بپرسید که نام آن وسیله را برای شما بازگو کند.

2- در این روش از چند عدد کارت با شکل های متفاوت کمک بگیرید در حضور کودک نظم مشخصی به کارتها بدهید.

آنگاه نظم را بهم زده و از کودک بخواهید که آن را مانند قبل برای شما مرتب بچیند.

3- می توانید صفحه ی کتاب را روبرویش باز کنید او را به تماشای تصویری از کتاب وادارید

و سپس کتاب را بسته و از کودک بخواهید تا آنچه را که در تصویر دیده برای شما بگوید.

4- دیکته کلمه را به صورت خوانا و بزرگ بنویسید و سپس به کودک بگویید کلمه را با انگشت و در هوا برای شما بنویسد.

مشکلات املا و تقویت حافظه دیداری

ضعف حافظه شنیداری و راه های مفید برای رفع این مشکل در کودک:

در این صورت کودک هر آنچه را که شنیده است به خوبی در حافظه ندارد و برخی از کلمات را به یاد نمی آورد و جا می اندازد.

این موضوع به دو دلیل ایجاد می شود.

ضعف حافظه ی شنوایی و کند نویسی

پس در اینجا برای رفع مشکلات حافظه شنیداری نیز راه حل هایی ارائه می دهیم

1- از تعداد کلمات کم شروع کنید و بخواهید کودک کلماتی را که شما میگویید برایتان تکرار کند، آنگاه تعداد کلمات را بیشتر کنید و بگویید تا او تکرار کند.

2- حال نوبت گفتن جملات است، در ابتدا یک جمله ی کوتاه بگویید و سپس جملات را بیشتر کنید و هر بار از کودک تقاضا کنید جملات شما را تکرار نماید.

3- چند دستور را به کودک بدهید و از او بخواهید دستورات را با همان ترتیبی که شما گفته بودید اجرا کند.

گاهی مشکلات املا در اثر ضعف توالی دیداری در کودک ایجاد می شود، در این حالت کودک ترتیب نوشتن حروف را نمی داند.

اما میداند که آن کلمه از چه حروفی تشکیل شده است. مثلا به جای نوشتن کلمه ی مادر می نویسد مارد

رفع مشکلات املا در اثر ضعف توالی دیداری

1- برای رفع این مشکل می توانید چند حرکت ورزشی انجام دهید و به کودک بگویید همان حرکات را با ترتیبی که اجرا شد برای شما انجام دهد

2- واژه هایی را روی تخته یا کاغذ بنویسید و از کودک بخواهید که تک تک حروف را از راست به چپ و با ترتیب برای شما بخواند.

3- می توانید روی یک صفحه چند حرف را منظم بنویسید و از کودک بخواهید این حروف را به ترتیب برای شما بگوید.

گاهی مشکلات ضعف حساسیت شنیداری نیز در کودکان دیده می شود.

کودک نمی تواند صداهای هم وزن را به خوبی از یکدیگر تفکیک کند، پس در شنیدن صداهای هم وزن هیچ حساسیتی ندارد.

مثلا تشخیص دو حرف ژ و ج برای آنها امر دشواری است و یا حتی آخر بعضی از واژه ها را نیز حذف می کنند. مثلا به جای واژه ی صبح می نویسند صب!

برای رفع مشکلات ضعف حساسیت شنیداری چه باید کرد؟

1- استفاده از کارت تصاویر و نوار صوتی صداها می تواند بسیار کارساز باشد. وقتی کودک صدا را شنید باید کارت تصویر دار مربوط به صدا را نیز بردارد.

2- روش ساده ی دیگر این است که چشم کودک را بسته و از اطرافیان بخواهید نام او را صدا بزنند و کودک نام شخص را حدس بزند.

3- وقتی تصمیم دارید حساسیت شنیداری کودک خود را بالا ببرید هیچگاه صدای تلویزیون و رادیو را بالا نبرید.

4- گاهی سرعت عمل در کودک بالاست. اما واژه ها را کاملا برعکس و یا قرینه می نویسد. برای رفع این مشکل با کودک جهت یابی کار کنید (قرینه نویسی).

5- می توانید چند واژه ی مشابه را تکرار کنید و از کودک بخواهید آن دسته از کلمات یکسان را برای شما مشخص نماید.-مثلا یار ، یار سایه ، ساره جارو ، پارو

6- ممکن است کودک در بینایی خود تشخیص خوبی نداشته باشد و از درک جزئیات ناتوان باشد.

در این صورت نیز با مشکلات املایی و دقت دیداری روبرو خواهد بود. مثلا واژه های روز و زور ، خانه و جانه ، دود و زود را به خوبی نتواند از یکدیگر تشخیص دهد.

جهت رفع این مشکلات املا راهکارهای زیر ارائه می شود:

پیدا کردن تصویر متفاوت

1- چند شکل هندسی یکسان با یک شکل متفاوت در دفتر بکشید و به کودک بگویید دور شکل متفاوت دایره بکشد.

2- یک حرف را سمت راست بنویسید و چند حرف دیگر سمت چپ بنویسید از کودک بخواهید که حرف سمت راست را در سمت چپ پیدا کرده و دور آن خط بکشد. مثال:
م ( ی س چ ل ه م )

3- می توانید از پازل ها کمک بگیرید و کودک را تشویق کنید قطعات پازل و جورچین را مرتب کند.

4- یک صفحه از کتاب را باز کرده و بگویید دور حرف مشخصی مثل حرف پ در آن صفحه ی کتاب خط بکشد.

پیشنهاد می کنیم برای رفع تممی مشکلات املای کودکتان حتما دوره آموزشی ویدیوی املای برتر را تهیه کنید و در مدت زمان کمی تمامی مشکلات املانویسی دانش آموزان را حل کنید.