5 راه تشخیص علائم بیش فعالی (ADHD) در کودکان
اگرچه بیش فعالی میتواند باعث چالشهای قابلمشاهده در زندگی روزمره شود، علائم بیش فعالی در کودکان و بزرگسالان متفاوت است و گاهی اوقات تشخیص آن دشوار است.
اختلال کمبود توجه بیش فعالی (ADHD) یک اختلال عصبی رشدی پیچیده است، که میتواند بر توانایی شما برای عملکرد در بسیاری از جنبههای مختلف زندگی مانند مدرسه، محل کار و حتی در خانه تأثیر بگذارد.
بیش فعالی عموماً در سنین نوجوانی در کودکان تشخیص داده میشود و میانگین سنی برای تشخیص ADHD متوسط 7 سال است.
بزرگسالان مبتلا به بیش فعالی، ممکن است در اوایل زندگی علائم پیچیدهای را نشان داده باشند که نادیده گرفته شده است و در نتیجه در مراحل بعدی زندگی به تأخیر میافتد.
در زیر به برخی از علائم و نشانههای رایج بیش فعالی در کودکان و بزرگسالان، و همچنین نکاتی در مورد زندگی با این موضوع و محل دریافت حمایت پرداخته خواهیم شد.
همچنین در سایت قاصدک دانش در مورد تفاوت بیش فعالی و اختلال یادگیری نکاتی بیان شده است که پیشنهاد میکنیم حتماً آن مطلب را هم با دقت بخوانید.
علائم بیش فعالی و اختلال کمبود توجه در کودکان
ADHD در درجه اول باعث علائم مرتبط با بیتوجهی، بیش فعالی، تکانشگری یا ترکیبی از هر دو میشود.
با بیش فعالی، فرد ممکن است در توجه و سازماندهی با مشکل مواجه شود، بیقراری یا اضطراب مفرط و مشکل در کنترل خود یا رفتارهای تکانشی باشد.
در کودکان یا خردسالان مبتلا به بیش فعالی، این میتواند علائمی را در خانه، مهدکودک یا مدرسه ایجاد کند، مانند:
- مشکل در تمرکز بر روی فعالیتها و حواسپرتی همیشگی
- کاهش تمرکز حین بازی یا انجام تکالیف
- بیقراری، گیجی یا مشکل در یک جا نشستن
- نیاز دائمی به حرکت یا دویدن مکرر
- درگیر شدن در فعالیتهای با صدای بلند یا آزاردهنده
- زیادهروی در صحبت کردن و قطع حرف دیگران
علائم بیش فعالی در نوجوانان
نکته مهم اگر کودک شما یکسری از این موارد را دارد، سعی نکنید بهطور قطعی بگویید که کودک من دچار این مشکل هست.
زیرا خیلی از کودکان به دلیل عدم آگاهی و تربیت صحیح، این مشکلات را دارند و با کمی تمرین و همصحبتی با او میتوان تمام این مشکلات را حل کرد.
دلیل گفتن این نکته، این هست تا شما دچار استرس شدید برای بعضی رفتارهای کودکان و نوجوانان خود نداشته باشید.
همانطور که کودکان مبتلا به ADHD بزرگتر میشوند، علائم آنها ممکن است تغییر کند.
در برخی موارد، برخی از علائمی که در دوران کودکی ظاهر میشوند ممکن است در نوجوانی کمتر مشکلساز شوند، در حالی که علائم جدید میتوانند در میان مسئولیتهای در حال تغییر که با افزایش سن به وجود میآیند ظاهر شوند.
در کودکان و نوجوانان مبتلا به بیش فعالی، علائم دیگری که ممکن است ظاهر شوند عبارتاند از:
- مشکل در تمرکز روی تکالیف مدرسه یا کارهای دیگر
- اغلب در حین انجام کار اشتباه میکند
- دشواری در انجام وظایف، بهویژه کارهای مدرسه یا کارهای خانه
- مشکل در سازماندهی وظایف و مدیریت زمان
- فراموش کردن چیزها یا از دست دادن مکرر چیزهای شخصی
- غالباً از انجام کارهای استرسزای ذهنی اجتناب میکند
- افزایش ناامیدی و حساسیت عاطفی را تجربه میکند
- مشکل در هدایت روابط اجتماعی و خانوادگی
- افزایش درگیری با والدین به دلیل علائم بیش فعالی که بر زندگی خانگی تأثیر میگذارد
درک این نکته مهم است که در حالی که علائم بیتوجهی، بیش فعالی و تکانشگری میتواند کودکان و نوجوانان مبتلا به این بیماری را «نابالغ» نشان دهد، اما آنها صرفاً بخشی از این مشکل را دارند و ربطی به سطح بلوغ کودک ندارند.
علائم بیش فعالی و اختلال کمبود توجه در بزرگسالان
اگرچه اکثر افراد مبتلا به بیش فعالی در دوران کودکی تشخیص داده میشوند، اما گاهی اوقات علائم و نشانههای این بیماری نادیده گرفته میشوند یا به اشتباه تفسیر میشوند.
اما تا زمانی که فرد قبل از 12 سالگی علائم ADHD را داشته باشد، هنوز هم میتواند در بزرگسالی تشخیص داده شود.
در بزرگسالان، علائم بیش فعالی به دلیل مسئولیتهای متفاوتی که ممکن است در بزرگسالی داشته باشد، میتواند با علائمی که در نوجوانی یا کودکی مشاهده میشود متفاوت باشد. طبق ادبیات، بزرگسالان تمایل دارند که این موارد را تجربه کنند:
- مشکلات در دانشگاه یا کار
- مشکل در گذراندن دروس یا تکمیل کار
- مشکلات عزتنفس در کودکان و سلامت روان عمومی
- مشکلات سوءمصرف مواد، بهویژه با الکل
- چالشهای روابط با شرکا، خانواده یا همکاران
- تصادفات یا جراحات مکرر
علائم ADHD در زنان و دختران
در حالی که بیش فعالی افراد در هر سن و جنس را تحت تأثیر قرار میدهد، تحقیقات نشان میدهد که ADHD در مردان چهار برابر بیشتر از زنان است.
تفاوت در ADHD بین جنس و جنسیت، صرفاً به دلیل نوع شیوع اصلاح نمیشود.
در واقع، بیش فعالی در زنان میتواند متفاوت از مردان ظاهر شود، که ممکن است به کاهش میزان تشخیص در زنان و دختران کمک کند.
مقالهای که اخیراً منتشر شده است، تحقیقات مربوط به علائم مختلف، شرایط و سطح عملکرد زنان مبتلا به بیش فعالی را بررسی کرده است.
طبق تحقیقات، زنان اغلب ترکیبی از علائم بیتوجهی، بیش فعالی و تکانشگری را تجربه میکنند، که بسیاری از آنها نسبت به همتایان مرد خود شدت کمتری دارند، بهخصوص در دسته بیش فعالی و تکانشی.
سایر تفاوتهای قابلتوجه در ارائه بیش فعالی در زنان و دختران عبارتاند از:
- مشکلات شدیدتر با تغییرات خلقوخو و تنظیم عاطفی
- بیشتر احتمال دارد که مشکلات اجتماعی جدی داشته باشند، بهویژه با زور گفتن دیگران
- افزایش خطر ابتلا به بیماریهای مقاربتی و بارداری
- چالشهای شدیدتر در حوزههای دانشگاهی و عزتنفس
افزایش رفتارهای عجیب برای جبران مشکلات در خانه، مدرسه یا محیط دوستانه
علاوه بر این، به نظر میرسد علائم بیش فعالی با افزایش سن و در دورههای انتقال، مانند بلوغ و بزرگسالی، شدیدتر میشوند.
تغییرات هورمونی، مانند تغییراتی که با قاعدگی، بارداری یا یائسگی رخ میدهد، نیز میتواند باعث افزایش یا بدتر شدن علائم بیش فعالی شود.
سایر عوامل مؤثر بر بیش فعالی
هنگامی که به ارائه علائم بیش فعالی نگاه میکنیم، به نظر میرسد سن بزرگترین عامل برای تفاوت در علائم بین افراد است.
اما تفاوتهای قومیتی و فرهنگی نیز میتواند، نقش بسزایی در تشخیص و درمان این عارضه داشته باشد.
بر اساس تحقیقات، تفاوت در باورها، ارزشها و حتی رویکردهای پزشکی میتواند بر نحوه مشاهده برخی رفتارها، که بسیاری از آنها نتیجه مستقیم بیش فعالی هستند، تأثیر بگذارد.
در واقع، مطالعات مختلف نشان دادهاند که کودکانی که به گروههای قومی امکانات فرهنگی کمتری دارد، تشخیص و درمان صحیح موردنیاز کمتری را برای بیش فعالی خود دریافت میکنند.
سایر عوامل فرهنگی که میتوانند بر درک، تشخیص و درمان بیش فعالی تأثیر بگذارند، عبارتاند از:
- عدم آگاهی از شرایط
- ترس از نوع نگاه دیگران به این وضعیت
- عدم اعتماد به نظام پزشکی
- کاهش توانایی تشخیص زمانی که علائم مشکلساز هستند
- تفاوت در نحوه نگرش به رفتارهای خاص بین جنسیتها
- عدم دسترسی یا دسترسی محدود به خدمات بیمه یا مراقبتهای بهداشتی
- فقدان متخصصین مراقبتهای بهداشتی که از نظر فرهنگی دارای صلاحیت باشند
همه این عوامل میتوانند در نحوه مشاهده علائم بیش فعالی نقش داشته باشند و میتوانند منجر به موانعی در تشخیص و درمان بیش فعالی در این نوع جوامع حاشیهنشین شهرها و استانها شوند.
تشخیص علائم بیش فعالی
بدون درمان، ADHD میتواند، انجام انواع عملکرد و فعالیتهای روزانه را در زندگی شخصی، محل کار یا مدرسه یا حتی در روابط دوستانه، دشوار کند.
اگر فکر میکنید که شما، فرزندتان یا یکی از نزدیکانتان علائم بیش فعالی را نشان میدهد، با یک پزشک یا روانشناس تماس بگیرید تا در مورد تشخیص احتمالی سؤال کنید و مسیر درمان را شروع کنید.
اگر تشخیص علائم بیش فعالی را دریافت کردهاید، ممکن است دریابید که گزینههای درمانی زیر میتوانند علائم را کاهش دهند و به شما در عملکرد بهتر در زندگی روزمره کمک کنند:
رفتار درمانی
رفتار درمانی یکی از سودمندترین انواع درمان برای علائم بیش فعالی، بهویژه برای کودکان و نوجوانان است، زیرا به شناسایی افکار، احساسات و رفتارهایی که بیشترین تأثیر را دارند، کمک میکند.
در کودکان کوچکتر مبتلا به بیش فعالی، درمانهای رفتاری که بر آموزش والدین، مدیریت کلاس درس و کمک همسالان متمرکز است، مؤثرترین هستند.
در نوجوانان و بزرگسالان، نوعی رفتار درمانی به نام درمان شناختی رفتاری (CBT) نیز میتواند مفید باشد.
دارو درمانی
داروها را میتوان بهتنهایی یا همراه با رفتار درمانی، برای کاهش علائم بیش فعالی در کودکان و بزرگسالان استفاده کرد.
طبق تحقیقات، روانگردانها، که داروهایی هستند که فعالیت سیستم عصبی مرکزی را افزایش میدهند، اولین داروی ADHD هستند.
سایر گزینههای دارویی غیر محرک برای بیش فعالی، میتواند شامل برخی از داروهای فشارخون بالا، داروهای ضدافسردگی، داروهای ضد روانپریشی و بهبود کنندههای خلقوخو باشد.
تغییر سبک زندگی
تغییرات سبک زندگی برای بیش فعالی شامل استراتژیهایی است که میتواند به شما کمک کند بیتوجهی، بیش فعالی و تکانشگری ناشی از این بیماری را برطرف کنید.
در اینجا چند راه مفید برای ایجاد ساختار برای خود در صورت داشتن این مشکلات آورده شده است:
- مهارتهای مطالعه کودک خود را به خوبی تنظیم کنید.
- تکنیکها و بازیهای برنامهریزیشده برای او ایجاد کنید.
- اجرای استراتژیهای مدیریت زمان برای کارهای روزمره کودک بیش فعال
دریافت پشتیبانی
تشخیص علائم بیش فعالی ممکن است بسیار سخت باشد، اما مهمترین چیزی که باید به خاطر بسپارید این است که شما تنها نیستید.
اگر به دنبال پشتیبانی بیشتر پس از تشخیص خود هستید، در اینجا چند منبع برای شروع شما وجود دارد:
سازمانهای مخصوص کودکان و بزرگسالان مبتلا به اختلال کمتوجهی بیش فعالی، که بر ارائه اطلاعات در مورد بیش فعالی و همچنین منابعی در زمینه پشتیبانی و حمایت از افراد مبتلا به این مشکلات متمرکز است.
همچنین مجموعه قاصدک دانش میتواند به کودکان و دانشآموزانی که دچار اختلالت یادگیری هستند، یکسری برنامهها و روشهایی را پیشنهاد دهد که میتواند به بهبود رفتاری کودک دلبند شما، بسیار کمککننده باشد.
جمعبندی علائم بیش فعالی
بیش فعالی، یک وضعیت عصبی رشدی است که باعث میشود فرد بیتوجهی، بیش فعالی و تکانشگری یا ترکیبی از هر دو را تجربه کند.
در کودکان، علائم بیش فعالی ممکن است گاهی توسط والدین و مراقبان اشتباه درک شود، در حالی که بیش فعالی درماننشده در بزرگسالان میتواند علائمی ایجاد کند که بهطور قابلتوجهی در عملکرد روزانه اختلال ایجاد میکند.
با تشخیص و درمان مناسب، میتوانید یاد بگیرید که چگونه علائم بیش فعالی را مدیریت کنید و کیفیت کلی زندگی کودک خود را بهبود بخشید.
دیدگاهتان را بنویسید